ضوابط طراحی لرزه‌ای اجزای غیرسازه‌ای معماری در ساختمان‌ها

یکی از مسائل حیاتی در حوزه ایمنی ساختمان‌ها در برابر زلزله، توجه به اجزای غیرسازه‌ای است. این اجزا شامل دیوارهای جداکننده، تیغه‌های داخلی، نماهای خارجی، سقف‌های کاذب، تجهیزات معماری و سایر عناصر الحاقی می‌شود. تجربیات متعدد از زلزله‌های گذشته در ایران و جهان نشان می‌دهد که سهم قابل توجهی از خسارت‌های مالی و متاسفانه تلفات جانی، نه به دلیل تخریب اسکلت اصلی، بلکه در اثر ریزش و شکست همین اجزای به ظاهر فرعی رخ داده است.

به همین دلیل، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با هدف ارتقای ایمنی ساختمان‌ها، ضابطه‌ای تخصصی تحت عنوان ضابطه شماره ۷۲۹ را تدوین و ابلاغ کرده است. هدف اصلی این ضابطه، ارائه چارچوبی برای تحلیل، طراحی و اجرای صحیح اجزای غیرسازه‌ای معماری است تا در هنگام وقوع زلزله، این اجزا پایداری لازم را داشته و علاوه بر حفظ ایمنی ساکنان، از خسارت‌های مالی گسترده نیز جلوگیری شود.

محورهای اصلی ضابطه ۷۲۹:
این ضابطه جامع، به چندین موضوع کلیدی می‌پردازد که شامل الزامات لرزه‌ای برای طراحی دیوارهای غیر باربر و تیغه‌های داخلی، ضوابط دقیق طراحی و اجرای نمای خارجی ساختمان‌ها، اصول مقاوم‌سازی سقف‌های کاذب و المان‌های تزئینی، بررسی و کنترل اتصالات اجزای غیرسازه‌ای به اسکلت باربر سازه و همچنین ضوابط کنترل و بازرسی در حین اجرای پروژه می‌شود.

اهمیت رعایت ضابطه ۷۲۹:
رعایت مفاد این ضابطه مزایای قابل توجهی به همراه دارد که مهم‌ترین آن کاهش خطرات جانی ناشی از سقوط اجزای غیرسازه‌ای در حین زلزله است. علاوه بر این، با افزایش سطح ایمنی عمومی، آسایش خاطر برای بهره‌برداران ساختمان فراهم می‌شود. از منظر اقتصادی نیز اجرای این ضوابط موجب کاهش چشمگیر هزینه‌های بازسازی و تعمیرات پس از حادثه خواهد شد. همچنین این کار باعث انطباق طراحی و اجرا با استانداردهای ملی و الزامات آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله، استاندارد ۲۸۰۰، می‌گردد.
فایل کامل این ضابطه برای استفاده مهندسان، پیمانکاران، دانشجویان و تمامی فعالان صنعت ساخت‌وساز از طریق لینک زیر قابل دریافت است. مطالعه و به کارگیری این ضابطه گامی ضروری به سوی ساخت ساختمان‌هایی ایمن‌تر و مقاوم‌تر است.