* حق کسب و پیشه محل مقررات آن قانون روابط موجر و مستاجر سال ۵۶ است و حقی است که شناخته شده برای مستاجر محل تجاری به واسطه رونق محل تجاری و شهرت و جذب مشتری انجام یافته. شناخته شدن حق کسب و پیشه برای مستاجر، حکم آمره قانون گذار است و طرفین در آن اراده ای ندارند و حتی توافق برخلاف آن صحیح نیست. * در سال ۱۳۷۶ نهادی تحت عنوان سرقفلی جایگزین نهاد حق کسب و پیشه شد. سرقفلی پول و مبلغی است که در ابتدای عقد اجاره به هر علتی توسط صاحب ملک از مستاجر دریافت می شود.لذا در سرقفلی مبلغ در ابتدای اجاره و گاها در موارد در پایان اجاره پرداخت خواهد شد. اما حق کسب و پیشه در انتهای اجاره همیشه وجود دارد. * تفاوت بنیادینی که باید به آن اشاره کرد این است که حق کسب و پیشه غیر شرعی اعلام شده و در حال حاضر فقها سرقفلی را می پذیرند اما حق کسب و پیشه در اجاره های زمان حاکم خود همچنان پابرجاست. * تفاوت دیگر این که همانطور که گفتیم حق کسب و پیشه مربوط به رونق تجاری ملک اجاره ای توسط مستاجر است اما حق سرقفلی ربطی به این قضیه ندارد. * حق کسب و پیشه به صورت تدریجی در اثر کار و فعالیت مستاجر به وجود می آید و بستگی به فعالیت مستاجر دارد؛ اما سرقفلی این گونه نیست و به صرف این که مستاجر آن را به موجر پرداخت کند به وجود می آید. * میزان و مبلغ سرقفلی مشخص و معین است و در ابتدای اجاره به موجر پرداخت می شود و گاهی هم به مستاجر پرداخت می شود. اما حق کسب و پیشه میزانش مشخص نیست و توسط کارشناس تعیین می شود. * حق سرقفلی را می توان بر خلاف آن توافق کرد و اصلا پرداخت نشود لذا قابل اسقاط است اما حق کسب و پیشه این گونه نیست و آمره است. * می توان از حق سرقفلی ضمانت کرد و قابلیت ضمان را دارد ولی حق کسب و پیشه این قابلیت را ندارد. * حق کسب و پیشه قابل توقیف است از جانب طلبکاران مستاجر، اما حق کسب و پیشه این گونه نیست و قابل توقیف نخواهد بود مگر بعد از وصول و پرداخت آن. * در سرقفلی اصل بر این است که می توان بدون اجازه مالک آن را انتقال داد اما حق کسب و پیشه در سال۵۶ اصل بر این است که نمی توان به غیر انتقال داد و از قضا انتقال آن بدون اجازه مالک ضمانت اجرای حق فسخ برای مالک به وجود می آورد. * انتقال دادن حق کسب و پیشه تنها با سند رسمی ممکن است اما حق سرقفلی این گونه نیست و با سند عادی هم قابل انتقال است.